Bir Sunucunun Ömrü Ne Kadar Olmalı?

Her şeyin olduğu gibi kullandığımız cihazların da bir ömrü var. Örneğin teknoloji harikası yeni akıllı telefonlar “yeni olma” özelliklerini bir süre sonra kaybetmeye, yavaş yavaş eskimeye ve beklentilerin gerisinde kalmaya başlıyor. Nihayetinde en iyi ihtimalle, birkaç yıl sonunda emeklilik vakti geliyor.

Bu durum sunucular için de geçerli. 7/24 aralıksız yüksek performansla çalışan sunucuların da ömrü olduğu bir gerçek. Sunucu da eninde sonunda görevini tamamlayıp emekliye ayrılacak ve tahtını daha yeni, daha yüksek kapasiteli ve az kaynak kullanan bir başka sunucuya devretmek zorunda kalacak.

Buradaki asıl soru ise; “ne zaman?”

Ne yazık ki bu sorunun kolay ve herkes için tek bir cevabı yok. Fakat bir veri merkezinde öncelikli olan konu verimlilik olduğu için bir sunucunun ne zaman yenisi ile değiştirilmesinin daha doğru olacağını görmeyi sağlayacak parametreleri değerlendirmek mümkün.

Sunucu Değişimi Konusunda CapEx ve OpEx Faktörü

Sunucu değiştirmek düşük maliyetli bir iş olmadığı için çoğunlukla eldekini tutmak ilk seçenek gibi görünebilir ve bu yaklaşım son derece doğaldır. Fakat burada gözden kaçırılmaması gereken nokta, zaman içerisinde yeni bir sunucu yatırımının (CapEx), operasyon giderlerinin (OpEx) altında kalacak olması.

Uzun ömürlü yatırımları ifade etmek için kullanılan “capital expenditures” ya da kısaca CapEx, bir sunucu satın alma maliyetinin yazıldığı sütundur. Bir sunucunun kullandığı kaynakların maliyetleri ise işletme maliyeti anlamına gelen “operating expenses” veya kısaca OpEx altına girer.

Eğer elinizde verimli ve yüksek performanslı bir sunucu varsa, yani OpEx düşükse, yeni bir sunucu yatırımı yapmanıza gerek yok. Ama eğer gittikçe performansı düşen, daha fazla kaynak tüketmeye başlayan bir sunucunuz varsa, tek seferlik maliyeti daha yüksek olsa da yeni bir sunucu almak sizin için daha kârlı hale gelir.

Sunucu Değişiminde Dikkate Alınması Gereken Diğer Faktörler

Tahmin edebileceğiniz gibi hesaba katılması gereken tek değişkenler bunlar değil. Yeni sunucu değiştirmek demek, var olan network yapısında da değişime gitmeyi gerektirebilir. Bu da maliyet ve iş gücü gerektirebilir. Sunucunun saklanacağı alanın yeni sunucuya ne kadar uygun olduğu, bu tarafta yeni bir maliyet çıkıp çıkmayacağı da hesaba katılmalıdır.

Bu sırada teknolojinin gelişmesi, elektronik cihazların giderek daha enerji verimli olmasının yanı sıra dijital depolama alanlarının da giderek küçülmesine neden oluyor. Yani yeni alacağınız sunucu, eski sunucunun depolayabileceği verinin üzerinde bir kapasiteye sahip, üstelik de bu eski sunucuların toplamından daha az yer kaplıyor olabilir.

Buradaki en önemli detay optimum noktayı yakalayabilmek. Sadece daha az yer kapladığı ve daha az enerji tükettiği için daha 1 yıl önce yapmış olduğunuz sunucu yatırımını çöpe atmak, bu anlamda çok da doğru bir yaklaşım olmayacaktır.

Sihirli Formül Yok Ama…

Artık bir sunucunun ne zaman emekliye ayrılması ve yerini genç yeteneklere bırakması gerektiğine karar vermek için değerlendirmeniz gereken en kritik detayları biliyorsunuz. Fakat yine de keşke bir sunucunun ömrünün ne kadar olması gerektiğini somut olarak bilmek mümkün olsa. Kesin olarak söylemek mümkün olmasa da Salesforce’un Temmuz 2016’da satın aldığı Coolan ekibinin bu konuda yaptığı çalışmadan çıkan bir rakam var.

Coolan’ın kurucularından Amir Michael, kendi yaptığı araştırmalara göre ortalama şartlarda bir sunucunun ömrünün yaklaşık 3 yıl olduğu sonucuna varmış. Araştırmaya göre 3 yıldan önce genellikle yeni sunucu yatırım maliyeti, operasyonel maliyetlerin üstünde kaldığı için anlamlı olmuyor. 3 yıldan itibaren ise hem gelişen teknolojinin giderek ucuzlaması, hem de var olan donanımın verimliliğinin azalmaya başlaması ile birlikte yeni sunucu yatırımı, operasyonel maliyetleri düşük tutarak sizin için daha kârlı hale geliyor. Yani eğer daha iyi bir fikriniz yoksa 3. yılında sunucunuzu değiştirmeyi düşünebilirsiniz.

Yine de hiçbir değerlendirme yapmadan bu 3 yılı bir kural gibi kabul etmemek çok daha doğru olur. Bundan daha iyisi Coolan ekibinin hazırlamış olduğu bir hesaplama modelini kullanmak. Oldukça detaylı olarak hazırlanan bu tablo, sunucu verimliliği ile sunucu ömrü konusunda karar vermenizi kolaylaştırabilir. Ne yazık ki İngilizce ama en azından pek çok İngilizce terimin sunucularla çalışmaya alışkın kişilere yakın geleceğini tahmin ediyoruz.