İster sunucu performansı optimizasyonu olsun ister NAS (Network Attached Storage – Ağa Bağlı Veri Depolama) kutusu üzerinde tümden bir veri kaybını engellemek amacıyla olsun, RAID uygulaması herkesin ihtiyaç duyduğu bir çözüm olarak karşımıza çıkıyor. Peki, hangi RAID tipi sizin için doğru seçenek?

Özellikle NAS cihazı veya sunucusu satın almak için araştırma yaptıysanız, şüphesiz RAID (Redundant Array of Independent Disks) terimine denk gelmişsinizdir. Genel olarak bir RAID sistemi, NAS ve sunucularda performansı geliştirmek için iki veya daha çok hard disk kullanır. Bu şekilde hata toleransı seviyesi sağlamaya çalışır. Hata toleransı, sabit diski arızalanan bir makinenin sorunsuz çalışmaya devam edeceğinden emin olmak için güvenli bir yapı kurmak anlamına gelir. Hata toleransı operasyon kesintilerini azaltır ve veri kaybı ihtimalini düşürür.

Hata toleransı RAID seviyelerine göre yapılandırılır. Depolama cihazındaki disk sayısı, tipi, kurtarmanın veri ihtiyaçları için önemi ve performans ihtiyacına bağlı olarak RAID seviyesine karar verilir. Bir işletme bir ev kullanıcısına nazaran donanım arızasında veri bütünlüğünü korumaya daha çok önem verir.

RAID’e Genel Bakış: RAID Nedir?

RAID, disk hata toleransının ve optimize edilmiş performansın zorunluluk olduğu işletme ve kurumlarda kullanılır. İşletme veri merkezlerindeki sunucu ve NAS’lar genelde RAID denetleyicisi olarak adlandırılan bir donanım parçasına sahiptir. Bu sistemler RAID yapılandırmasına bağlı olarak birkaç SSD veya SATA disk sürücülerine sahiptir. Tüketicilerin artan depolama taleplerinden dolayı ev NAS cihazları da RAID’i destekler.

Yazılımsal RAID ise özel bir RAID denetleyicisine ihtiyaç duymadan RAID kurabileceğiniz anlamına gelir. RAID kapasitesi işletim sisteminde yazılımsal olarak kendiliğinden vardır. Tek bir diski iki bölme şeklinde kurabilirsiniz. Bir tanesi ön yükleme yapmak için ve diğeri de veri depolaması için kullanılabilir.

Bu tip RAID OS X sunucusu, Linux ve Windows sunucuları dahil olmak üzere işletim sistemlerinde mevcuttur. Yazılımsal RAID ayrıca servis sağlayıcılar tarafından sanal RAID dönüştürücülerini temin etmek için satılan sanal RAID çözümlerini de kapsar. Bu işletme ağları için daha giriş seviyesi bir çözümdür.

Benim için doğru olan RAID hangisi?

Daha önce belirttiğimiz gibi, birçok RAID seviyesi var ve hangisini seçeceğiniz RAID’i performans veya hata toleransı için ya da her ikisi için kullanıp kullanmadığınıza bağlıdır. Ayrıca donanımsal veya yazılımsal RAID uygulamasından hangisine sahip olduğunuz önemlidir. Donanımsal RAID kullandığınızda ise denetleyicinin tipi de önemli bir değişkendir. Farklı denetleyiciler farklı RAID seviyelerini destekler ve sırayla SAS, SATA veya SSD olmak üzere kullanabileceğiniz disk çeşitlerini de belirler.

Popüler RAID Seviyeleri

• RAID 0 sunucunun performansını geliştirmek için kullanılır. ‘’Disk bölüştürme’’ olarak da bilinir. RAID 0 kullanımında veri birçok diskin üzerine yazılır. Bu da bilgisayarın bir yerine birden fazla disk ile çalıştığı ve performansının arttığı anlamına gelir. Çünkü birden fazla sürücü veriyi okur, işler ve disk girdi / çıktısını geliştirir. En azından iki diske ihtiyaç duyar. Hem yazılımsal hem de donanımsal RAID, birçok denetleyici gibi RAID 0’ı destekler. Olumsuz tarafı ise hata toleransının olmamasıdır. Eğer disklerden biri bile bozulursa bütün sıralama bozulur. Yüksek ihtimalle veri kaybı olur veya verilerde bozulma artar.

• RAID 1 hata toleransı yapılandırması olan disk ikizleme olarak bilinir. RAID 1 ile veri sorunsuz bir şekilde ve devamlı olarak bir diskten diğerine kopyalanır ve böylece replika ya da ikiz yapı sağlanmış olur. Eğer bir tane disk bozulursa diğeri çalışmaya devam edebilir. Bu hata toleransını kullanmanın en kolay yoludur ve aynı zamanda düşük maliyetlidir.

RAID 1’in olumsuz yönü ise performansta düşüşe sebep olmasıdır. RAID 1 yazılım veya donanım aracılığıyla kullanılabilir. RAID 1 donanım uygulaması için en azından iki disk gereklidir. Yazılım RAID 1 ile iki fiziksel disk yerine veri tek bir disk üzerinde disk bölümünde kopyalanabilir. Hatırlanması gereken bir başka nokta da RAID 1’in disk kapasitesini ikiye böldüğüdür. Eğer iki 1 TB’lık sürücüye sahip bir sunucu RAID 1 ile konfigüre edilmişse, toplam depolama kapasitesi 1 TB olacaktır, 2 TB değil.

• RAID 5 işletme sunucuları ve işletme NAS cihazları için en yaygın olan RAID yapılandırmasıdır. Bu RAID seviyesi RAID 1’den yani ikizlemeden daha iyi bir performans sağlar. RAID 5 ile veri, üç veya daha fazla diske bölüştürülür. Eğer bir disk hata verirse veya arıza vermeye başlarsa, dağıtılmış veri ve eşlik bloğundan otomatik ve sorunsuz bir şekilde tekrar veri yaratılır. Temel olarak, bozulan sürücüyü değiştirene kadar sisteminiz bir diskle bile olsa çalışmaya devam eder.

RAID 5’in başka bir yararı da birçok NAS ve sunucu sürücüsünün çalıştırılırken değiştirilmesine izin vermesidir. Yani dizideki bir sürücü bozulduğunda, sunucu veya NAS’a erişen kullanıcıların erişimini bozmadan; sunucu veya NAS’ı kapatmadan yeni bir sürücü ile bozulanı değiştirebilirsiniz. Bu hata toleransı için harika bir çözümdür. Çünkü sürücü arızalandığında bozulan diskler değiştirilirken yeni disklerde yenilen veri yaratılır.

RAID 5’in zayıf noktası ise sunucuların birçok yazma operasyonu gerçekleştirdiği performans darbesidir. Örneğin, birçok çalışanın erişim sağladığı zamanlarda veri tabanını barındıran sunucudaki RAID 5’te fark edilebilecek boyutta bir gecikme olabilir.

• RAID 6 işletmelerde oldukça yaygın olarak kullanılır. RAID 5 ile neredeyse aynıdır ama RAID 6 daha dayanıklı bir çözümdür. Çünkü RAID 5’e göre birden çok eşlik bloğu kullanır. İki diskiniz dursa da sisteminiz hala çalışmaya devam eder.

• RAID 10 RAID 1 ve 0’ın bir kombinasyonudur. Genel olarak RAID 1+0 olarak ifade edilir. RAID 1’in ikizlemesi ile RAID 0’ın bölümlemesini birleştirir. En iyi performansı veren RAID seviyesidir. Aynı zamanda diğerlerinden daha pahalıdır. Diğer RAID seviyelerinin iki katı diske ihtiyaç duyar. Bu RAID seviyesi yüksek fayda sağlayan veri tabanı sunucuları veya birçok yazma operasyonu gerçekleştiren donanımlar için idealdir. RAID 10, bir donanım veya yazılım olarak uygulanabilir ama yazılım olarak kullanılmaya çalışıldığında performans avantajları kaybolur.

Diğer RAID Seviyeleri

Diğer RAID seviyeleri de bulunmaktadır. Örnek:   2, 3, 4, 7, 0+1, vs. Bunlar yukarıda bahsettiğimiz asıl RAID yapılandırmalarının değişkenleridir. Belirli işlemler için kullanılırlar.

• RAID 2, RAID 5’e benzer ama ikizleme ile disk bölüştürme yerine, bölüştürme işlemi bit seviyesinde gerçekleşir. RAID 2 nadiren kullanılır çünkü maliyeti genel olarak yüksektir. Ayrıca bazı disk girdi ve çıktı operasyonlarında zayıf performans gösterir.

• RAID 3 de RAID 5’e benzer ama bu çözüm özelleştirilmiş bir eşlik sürücüsü gerektirir. RAID 3 fazlaca uzmanlaşmış veri tabanı veya işleme çevreleri haricinde nadiren kullanılır.

• RAID 4 disk bölüştürmesinin RAID 3’te olduğu gibi bit seviyesi yerine byte seviyesinde olduğu yapılandırmadır.

• RAID 7 artık piyasada olmayan bir kurum tarafından sahiplenmiş tescilli bir RAID seviyesidir.

• RAID 0+1 genel olarak RAID 10 ile karıştırılır ama ikisi aynı değildir. RAID 0+1, RAID 0 düzeni olan bölümlerin ikiz dizilişidir. Yüksek performans gerektiren fakat yüksek ölçeklenebilirlik gerektirmeyen belirli altyapılar için kullanılır.

Küçük ve orta büyüklükteki birçok işletme için RAID 0, RAID 1, RAID 5 ve bazı durumlarda da RAID 10’un performansı yeterlidir. Ev kullanıcıları açısından RAID 5 aşırı güç kullanan bir çözüm olarak değerlendirilebilir. Yalnız RAID 1 de disk ikizlemesi ile yeterli hata toleransı sağlanabilir.

Son olarak belirtmeliyiz ki; RAID tek başına yeterli bir yedekleme çözümü değildir. Bir yedekleme stratejisinin yerini alamaz. RAID, NAS ve sunucu performansını optimize etmek ve donanım hatalarından hızlı bir şekilde kurtulmak için mükemmel faydalar sağlar. Fakat tam bir felaket kurtarma çözümünün yalnızca bir parçası olabilir.

 

Yazının orijinali Karel Blog’da yayınlanmıştır. Yazıya erişmek için aşağıdaki bağlantıyı kullanabilirsiniz: 

karel.com.tr/blog/raid-nedir-raid-0-raid-1-raid-5-raid-10-farklari-nelerdir